Bảo tàng ảo – hành trình chuyển đổi số không thể thiếu

Việt Nam, với bề dày lịch sử và vẻ đẹp hào hùng không chỉ được thể hiện qua cảnh quan thiên nhiên tuyệt vời mà còn là những di tích, bảo tàng đa dạng, từ những bảo tàng nhỏ ở mỗi tỉnh thành đến những di sản vĩ đại cấp trung ương. Điều đặc biệt là số lượng lớn các bảo tàng này không chỉ là niềm tự hào văn hóa mà còn mở ra những cơ hội to lớn cho du lịch và nghiên cứu.

1. Thực trạng bảo tàng tại Việt Nam

Sự đa dạng của các bảo tàng không chỉ thu hút du khách mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và tái tạo di sản văn hóa. Việc áp dụng công nghệ mới trong lĩnh vực bảo tàng đã tạo ra những đột phá đáng kể. Các dự án chuyển đổi số hóa hiện vật, bảo tàng ảo và di tích không chỉ giúp cho việc trưng bày trở nên sinh động hơn mà còn tạo ra những trải nghiệm tuyệt vời cho khách tham quan.

Ở tương lai, nền tảng số hóa sẽ là trụ cột cho tất cả các hoạt động trong ngành bảo tàng. Sự đổi mới và phát triển không chỉ dừng lại ở việc số hóa hiện vật mà còn mở rộng ra những ứng dụng như triển lãm ảo, triển lãm 3D với mục đích đa dạng, từ giáo dục, giải trí đến nghiên cứu.

Điều quan trọng là việc này không chỉ dừng lại ở sự đầu tư từ chính phủ mà còn nhận sự hỗ trợ từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả doanh nghiệp và cộng đồng. Sự hợp tác này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy việc bảo tồn và quảng bá văn hóa Việt Nam một cách toàn diện và hiệu quả.

Mở ra những cơ hội mới mà còn thể hiện sự cam kết sâu sắc trong việc bảo tồn, phát triển và quảng bá di sản văn hóa.

>> Có thể bạn quan tâm: Số hoá là gì? Mục tiêu mới cho doanh nghiệp trong thời gian tới

2. Các hình thức số hóa, chuyển đổi số phục vụ cho bảo tàng, di tích.

Hiện nay, có một loạt các công nghệ số hóa được sử dụng, mỗi loại đều mang đến những trải nghiệm độc đáo và phong phú.

2.1. Số hóa 360

Dựa vào công nghệ quét ảnh không gian thực để tạo ra không gian ảo 360 độ, không chỉ giúp tái hiện chân thực các không gian trưng bày mà còn mang đến trải nghiệm hấp dẫn cho người tham quan. Các tour ảo và triển lãm ảnh 360 cung cấp cái nhìn tổng quan về di tích, bảo tàng một cách sinh động, tuy nhiên, còn hạn chế về khả năng tương tác với môi trường ảo.

2.2. Số hóa Video 360

Thông qua việc quay video 360 độ, mở rộng khả năng quan sát, cho phép người xem thực sự ‘dẫn chứng’ không gian trưng bày từ mọi góc độ. Một cách tương đối hơn so với ảnh 360, video 360 cũng tạo ra trải nghiệm hấp dẫn, mặc dù vẫn giới hạn về khả năng tương tác trực tiếp.

2.3. Số hóa bằng công nghệ 3D

Tạo ra một bước tiến vượt bậc trong việc tái hiện di tích, bảo tàng. Không chỉ dừng lại ở việc tạo ra không gian ảo, mô hình 3D còn mô phỏng di tích và môi trường bảo tàng một cách cực kỳ chân thực, cho phép người dùng tương tác một cách sống động, thậm chí sờ nắm, di chuyển và sắp xếp lại các hiện vật theo ý muốn. Đây là trải nghiệm tuyệt vời không chỉ để tham quan mà còn để nghiên cứu, giáo dục và giữ gìn di sản văn hóa.

3. Quá trình xây dựng bảo tàng ảo

3.1. Khảo Sát và Yêu Cầu Dự Án

Trước hết, việc nắm bắt thông tin cơ bản và mục tiêu của dự án là bước quan trọng nhất. Điều này bao gồm xác định rõ ràng mục đích của bảo tàng ảo: có thể là mục đích tham quan, trải nghiệm, bảo tồn, tái tạo hoặc trưng bày hiện vật quý hiếm. Điều này sẽ định hình công nghệ số hóa phù hợp với dự án.

3.2. Số Hóa và Tạo Thông Tin

Sau khi xác định yêu cầu, quá trình số hóa thông tin, hiện vật và không gian cơ sở của bảo tàng bắt đầu. Công nghệ số hóa phù hợp với dự án sẽ được áp dụng để tạo nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng cho bảo tàng ảo.

3.3. Lập Trình và Tạo Bảo Tàng Ảo

Tiếp theo, từ dữ liệu đã số hóa, quá trình lập trình và tạo ra bảo tàng ảo theo yêu cầu cụ thể của dự án diễn ra. Việc này bao gồm việc phát triển các chức năng, tùy chỉnh và tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh, có thể triển khai trên nhiều thiết bị hiển thị khác nhau như màn hình tương tác, trình duyệt web, ứng dụng di động, máy tính, sử dụng các công nghệ như thực tế ảo VR, thực tế tăng cường AR, vr360, và công nghệ tương tác.

3.4. Triển Khai và Vận Hành Bảo Tàng Ảo

Sau khi hoàn thiện, sản phẩm bảo tàng ảo sẽ được triển khai trên các thiết bị và môi trường đã chuẩn bị. Quá trình vận hành bắt đầu để người dùng có thể tiếp cận, sử dụng và tham quan bảo tàng ảo.

Các bước này không chỉ đòi hỏi sự hiểu biết chuyên môn mà còn yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan và việc thực hiện các bước một cách cẩn thận để đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đáp ứng đúng yêu cầu và mục tiêu ban đầu của dự án.

4. Lợi ích khi thực hiện xây dựng bảo tàng ảo

• Sự tiên tiến trong việc ứng dụng công nghệ cho bảo tàng không chỉ mở ra những cơ hội quảng bá và thu hút mà còn mang lại trải nghiệm chân thật và tiết kiệm cho người dùng.
• Việc số hóa di tích, hiện vật không chỉ giúp khách du lịch tham quan, tìm hiểu trước khi đến thực tế mà còn là cẩm nang cho việc quảng bá, thu hút họ đến thăm bảo tàng trong tương lai.
• Công nghệ số hóa cũng có tầm quan trọng to lớn trong việc nghiên cứu. Đôi khi, không luôn có điều kiện để tiếp cận trực tiếp với các hiện vật, cổ vật hay không gian thật ngay lập tức. Số hóa này mở ra cánh cửa cho nghiên cứu một cách linh hoạt và toàn diện hơn, cho phép người ta khám phá, tìm hiểu và nghiên cứu các chi tiết một cách dễ dàng.

• Hơn nữa, việc số hóa cổ vật, hiện vật không chỉ giúp trong việc quảng bá và nghiên cứu mà còn hỗ trợ mạnh mẽ cho việc phục hồi và bảo quản. Các bảo vật, hiện vật có thể được bảo tồn, tái tạo, và trưng bày một cách dễ dàng hơn, giúp duy trì giá trị lịch sử và văn hóa của chúng.
• Là một bước tiến lớn trong việc mở rộng sự tiếp cận và hiểu biết về những di tích, bảo vật của nhân loại, không chỉ trong hiện tại mà còn cho những thế hệ tương lai.